عوامل خطر وقوع صدمات ناشی از تصادف های ترافیکی در رانندگان جاده ی قزوین ـ لوشان، سال ۱۳۸۴

مقدمه و اهداف: با توجه به کمبود اطلاعات بنیادی در زمینه ی عوامل خطر وقوع صدمات ترافیکی در ایران، این مطالعه با هدف تعیین و اندازه گیری رابطه ی بین عوامل خطر بالقوه و وقوع صدمه در رانندگان وسایل نقلیه موتوری انجام شد. روش کار: مطالعه به صورت مورد ـ شاهد بر پایه ی جمعیت در جاده قزوین ـ لوشان انجام شد. 175 نفر مورد و 175 نفر شاهد از نظر برخی از عوامل خطر وقوع صدمه مقایسه شدند. موردها رانندگانی بودند که در طول مطالعه در جاده ی ذکر شده دچار تصادف رانندگی همراه با آسیب جسمی شده بودند و به صورت incident case انتخاب ﻣﻲشدند. شاهدها رانندگانی بودند که در طول مطالعه، در همان جاده دچار تصادف رانندگی بدون هیچ گونه صدمه ی جسمی ﻣﻲشدند و به روش سیستماتیک وارد مطالعه ﻣﻲگردیدند. آسیب جسمی به صورت هر گونه صدمه ی جسمی نیازمند به مراقبت پزشکی تعریف شد. داده ها از طریق مصاحبه با موردها و شاهدﻫﺎ و گزارشﻫﺎی پلیس راه حاصل گردید. دادهﻫﺎ به صورت دو متغیره و مدل رگرسیون لجستیک چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: در حالی که در تجزیه و تحلیل دو متغیره (خام)، استفاده از وسیله ی ایمنی (کمربند یا کلاه ایمنی)، پرتاب شدن به بیرون از وسیله ی نقلیه، شدت برخورد، تعداد برخورد، تصادف موتورسیکلت، آتش سوزی، شرایط نامساعد آب و هوایی و برخورد با اشیای ثابت با وقوع صدمه در راننده رابطه داشتند، در آنالیز با مدل لجستیک چندگانه، استفاده از وسیله ایمنی با (02/1 ـ 38/0:ci95%) 62/0 = or، پرتاب شدن به بیرون از وسیله ی نقلیه با (06/7 ـ 23/1:ci95%) 95/2 = or، برخورد شدید با (22/10ـ 86/2:ci95%) 41/5 = or، تصادف موتورسیکلت نسبت به اتومبیل با (54/9ـ05/1:ci95%) 16/3 =or و شرایط نامساعد آب و هوایی با (51/12ـ 66/1:ci95%) 56/4 = or با وقوع صدمه ارتباط نشان دادند. اثر متقابل بین شدت برخورد و شرایط آب و هوایی قابل توجه بود. نتیجه گیری: به منظور پیش گیری از صدمه ی پس از تصادف توصیه به کنترل سرعت غیر مجاز، استفاده از کمربند و کلاه ایمنی، استفاده نکردن از موتور سیکلت در مسافرت های بین شهری و به همراه داشتن کپسول آتش نشانی در وسیله ی نقلیه می شود.